STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNIC H

Ogólne – wersja skrócona

A. Niniejsze Standardy są wytycznymi do postępowania w sprawach ochrony dzieci i młodzieży do lat 15.

B. Bezpieczeństwo.

1. Dbamy o bezpieczeństwo swoje i innych.

2. Bezpieczeństwo fizyczne: Oznaczamy miejsca niebezpieczne i zabezpieczamy je przed dostępem. Nie używamy

substancji szkodliwych lub powodujących uzależnienie. Prowadzący zajęcia opiekują się dziećmi (młodzieżą) podczas

zajęć i przejmują odpowiedzialność za ich bezpieczeństwo. W obszarze wspólnym dziećmi opiekują się rodzice.

3. Bezpieczeństwo emocjonalne: Szanujemy się nawzajem, szanujemy swoją godność i potrzeby osobiste. Traktujemy się

z cierpliwością i szacunkiem. Rozmawiamy wprost o ważnych sprawach. Własne zdanie wyrażamy w sposób asertywny.

Relacje między nami są jasne. Wszyscy (dorośli, dzieci i młodzież) stosujemy się do zasad współżycia społecznego.

4. Nie naruszamy dóbr osobistych (m. in. godności, prywatności) ani integralności fizycznej innych osób. Nie naruszamy

tajemnicy prawem chronionej. Nie zachowujemy się w sposób niezgodny z prawem lub zasadami współżycia

społecznego. Bez zgody i wiedzy przedstawiciela ustawowego dorośli nie nawiązują i nie utrzymują pozazawodowych

kontaktów z dziećmi lub młodzieżą.

5. Z urządzeń elektronicznych korzystamy za zgodą osoby, pod której opieką jesteśmy. Stosujemy środki ochrony przed

zagrożeniami płynącymi z Internetu lub wiążącymi się z nadmiernym korzystaniem z urządzeń.

6. Dotyk i intymność

a) Mamy świadomość, że niektóre badania i zabiegi (m. in. logopedyczne, fizjoterapeutyczne, lekarskie, terapia

nadpobudliwości psychoruchowej – biofeedback) mogą wiązać się z dotykaniem np. dłoni, palców, języka, warg,

głowy, przyklejenia elektrod na skórę. Badanie lekarskie, w zależności od jego celu, może być również połączone z

oglądaniem miejsc intymnych. Badania lub zabiegi połączone z rozbieraniem się wykonujemy w miejscu i w sposób

zapewniający poszanowanie intymności.

b) Przed wykonaniem tych czynności wyjaśniamy ich cel i uzyskujemy świadomą zgodę przedstawiciela ustawowego

lub opiekuna faktycznego oraz dziecka (w zakresie, w jakim jest do tego zdolne). Zgoda może być wyrażona w

dowolny sposób, również przez zachowanie wskazujące na wolę poddania się badaniu (zabiegowi) zwykle

wiążącemu się z dotykiem określonego rodzaju. Stosowanie metod stwarzających podwyższone ryzyko wymaga

zgody pisemnej.

c) Pomocy przy czynnościach toaletowych udzielają rodzice lub stali opiekunowie.

7. Prywatność i tajemnica.

a) Każdy ma prawo do ochrony informacji udzielanych pracującym z nim profesjonalistom – na podstawie prawnie

chronionej tajemnicy wynikającej z zawodu lub funkcji lub dobrowolnie przyjętego zobowiązania. Zakres tajemnicy

i wyjątki od niej określają przepisy prawa. Szersze informacje na ten temat znajdują się w pełnej wersji Standardów.

b) Profesjonalista pracujący z dorosłym lub dzieckiem (młodzieżą):

−jest świadomy, że w związku z czynnościami zawodowymi może uzyskać informacje o naruszaniu dobra

małoletniego lub krzywdzeniu małoletniego albo o przyznaniu się do popełnienia czynu zabronionego

przez dziecko lub młodzież lub na szkodę dziecka lub młodzieży;

−jest świadomy możliwości wystąpienia konfliktu pomiędzy tajemnicą wynikającą z wykonywanego

zawodu, czynności lub funkcji; prawem do wykonywania władzy rodzicielskiej; prawami osobistymi

dziecka wynikającymi z jego podmiotowości; prawami innych osób do ochrony własnych dóbr

chronionych prawem;

−pracując z dzieckiem nie obiecuje dziecku bezwzględnego zachowania tajemnicy; może obiecać

zachowanie tajemnicy w takim zakresie, w jakim to będzie możliwe z uwagi na dobro dziecka;

−omawia z dzieckiem jakie informacje (w jakim zakresie) i w jaki sposób może przekazać rodzicowi lub

innym osobom, mając na względzie dobro dziecka;

−może pominąć przekazanie rodzicowi informacji nieistotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa dziecka,

których zachowanie w tajemnicy jest istotne dla dziecka z punktu widzenia jego osobistych granic;

−konflikt pomiędzy obowiązkiem zachowania tajemnicy a obowiązkiem ochrony innych dóbr prawnie

chronionych rozwiązuje kierując się rolą, jaką pełni w danej relacji zawodowej, zasadami współżycia

społecznego, racjonalnym wyważeniem między potrzebą ochrony dóbr prawnie chronionych, z których

tylko jedno może być uratowane mając na względzie przepisy o stanie wyższej konieczności; w razie

potrzeby może zasięgnąć konsultacji u innego profesjonalisty.

Standardy Ochrony Małoletnich, wersja z 15.08.2024 – str. 1 z 4 –

c) W oparciu o powyższe, zasadniczo przyjmujemy następujące wytyczne:

−Wskazane jest zachowanie w poufności szczegółowej treści rozmów dziecka i psychologa; rodziców informujemy

o wnioskach z tych rozmów i głównych sprawach, wynikających z celu konsultacji;

−Każdy: dziecko i młodzież i dorosły, ma prawo do utrzymania w tajemnicy przyznania się do popełnienia czynu

zabronionego podczas indywidualnej konsultacji psychologicznej – jest to objęte tajemnicą z art. 50-52 ustawy o

ochronie zdrowia psychicznego. Celem tej tajemnicy nie jest „krycie” sprawcy, lecz umożliwienie mu wspólnej

pracy z psychologiem nad znalezieniem możliwości wyjścia z trudnej sytuacji. Psycholog nie może być

przesłuchiwany na tę okoliczność w postępowaniu karnym; nie może udzielać wsparcia ani innej pomocy

w popełnianiu czynów zabronionych.

−Mamy świadomość, że osobą, wobec której podejmujemy czynności (zapobiegawcze, diagnostyczne, lecznicze)

z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, może być zarówno dziecko, jak też osoba dorosła. Pomoc udzielana

osobie poszkodowanej obejmuje kwestie warunków ujawnienia czynów i uzyskania pomocy. Pomoc

psychologiczna udzielana sprawcy czynów zabronionych obejmuje kwestie zaprzestania ich popełniania.

−Z reguły interwencji wymaga powzięcie wiarygodnej informacji o powtarzających się czynach zabronionych,

aktualnie skutkujących bezpośrednim i poważnym niebezpieczeństwem dla zdrowia lub życia dziecka lub innych

osób albo dla innego dobra przedstawiającego wyższą wartość niż utrzymanie informacji w tajemnicy, tj.

sytuacja stanu wyższej konieczności (art. 26 kk). Sposób interwencji dostosowujemy do sytuacji.

−Informacje o czynach mających miejsce w przeszłości, obecnie niestwarzających bezpośredniego

niebezpieczeństwa, zwykle są objęte tajemnicą wynikającą z zawodu lub funkcji.

−W odniesieniu do czynów najpoważniejszych, wskazanych w art. 240 kodeksu karnego, różne opracowania

prawne wskazują na rozbieżną hierarchię obowiązków lub uprawnień; podjęcie decyzji w tym zakresie należy do

osoby, która znalazła się w sytuacji mogącej skutkować konfliktem praw lub obowiązków.

C. Jak reagujemy?

1. Jeżeli poweźmiemy uzasadnione podejrzenie o trwającym krzywdzeniu dziecka (młodzieży) to w zależności

od rozeznania sytuacji i zakresu związania tajemnicą zawodową podejmujemy takie kroki, jakie uznamy w danej sytuacji

za zgodne z prawem, słuszne i proporcjonalne. W szczególności:

a) informujemy przedstawiciela ustawowego (rodzica) lub prosimy go o wyjaśnienie;

b) wspieramy rodziców i inne osoby zaangażowane w sytuację w jej w rozwiązanie w sposób mający na względzie

przede wszystkim dobro dziecka, w szczególności poprzez pomoc wychowawczą i psychologiczną;

c) możemy współpracować ze szkołą lub placówką oświatową;

d) możemy zawiadomić sąd rodzinny lub organy właściwe do ścigania czynów zabronionych.

2. Jeżeli poweźmiemy uzasadnione podejrzenie popełnienia czynu zabronionego na szkodę dziecka (młodzieży),

wyrządzającego istotną krzywdę lub szkodę albo narażającego na istotne i realne niebezpieczeństwo, to – w zależności

od rozeznania sytuacji i zakresu związania tajemnicą zawodową możemy podjąć takie kroki, jakie uznamy w danej

sytuacji za zgodne z prawem, słuszne i proporcjonalne. W szczególności możemy:

a) wesprzeć przedstawiciela ustawowego (rodzica) w egzekwowaniu praw dziecka (małoletniego), w tym prawa

do uzyskania przeprosin, zadośćuczynienia lub rekompensaty,

b) zaproponować mediację,

c) w przypadku czynów uczniów lub wychowanków: powiadomić szkołę lub placówkę,

d) zwrócić uwagę (ustnie lub pisemnie) przypuszczalnego sprawcy lub organizacji, w związku z działalnością której

doszło do czynu, na niewłaściwość danego zachowania i potencjalne zagrożenia z tym związane albo zastosować

inny środek oddziaływania wychowawczego,

e) poinformować ich o zamiarze zawiadomienia organów państwowych lub organów samorządu zawodowego,

f) zastosować inne środki o charakterze prewencyjnym lub zmierzające do restytucji naruszonych dóbr.

D. Przegląd i aktualizacja Standardów.

Standardy przeglądamy i aktualizujemy okresowo, zwykle w porze letniej. Jesteśmy otwarci na wnioski dzieci,

młodzieży, rodziców i organizatorów zajęć dotyczące ujęcia w Standardach określonych zagadnień.

E. (pominięto)

F. Udostępnianie Standardów

Standardy wywieszamy w lokalu w widocznym miejscu, w wersji zupełnej oraz skróconej, przeznaczonej dla

małoletnich oraz publikujemy pod adresem: https://pogodna.edu.pl/rezerwacje/Web/standardy.html

G. Osoby odpowiedzialne

Osobami odpowiedzialnymi za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu

wsparcia są kierownicy podmiotów organizujących lub prowadzących zajęcia albo osoby przez nie wyznaczone

(w przypadku poradni psychologiczno-pedagogicznej Strefa Pogodna – dyrektor poradni).

- - - - - - - - - -

Standardy Ochrony Małoletnich, wersja z 15.08.2024 – str. 2 z 4 –

STANDARDY OC HRON Y MAŁOLETN IC H

Ogólne – uzupełnienie do wersji pełnej

Wersja pełna składa się z wersji skróconej oraz niniejszego uzupełnienia

A. Niniejsze Standardy są wytycznymi do postępowania w sprawach ochrony dzieci i młodzie ży do lat 15.

1. Standardy Ochrony Małoletnich stosujemy przy każdej działalności prowadzonej przy ul. Pogodnej 33 w (05-077)

Warszawie – zarówno w ramach poradni psychologiczno-pedagogicznej Strefa Pogodna, jak też w ramach

działalności odrębnej.

2. Organizator prowadzący działalność odrębną może wprowadzić własne, szczegółowe Standardy, lepiej

dostosowane do rodzaju udzielonych świadczeń, jak też wnosić o włączenie dodatkowych uregulowań do

niniejszych Standardów ogólnych.

3. Z upływem czasu ulegają zmianie: potrzeby, zagrożenia, prawo i jego wykładnia, jak też zasady współżycia

społecznego. Pamiętamy, że podobne sytuacje mające miejsce wobec osób znajdujących się na różnym etapie

rozwojowym, w różnym wieku lub w różnej sytuacji indywidualnej mogą wymagać znacząco odmiennych reakcji

lub też nie wymagać ich wcale. Dlatego też niniejsze Standardy mają charakter wytycznych, a nie bezwzględnie

obowiązujących norm. Standardy nie stanowią źródła prawa, lecz wskazują jak rozumiemy prawo i obowiązujące

nas zasady. Wykładnię Standardów dostosowujemy, w granicach prawa i zasad współżycia społecznego, do

potrzeb osób związanych z nami relacją zawodową. Zwracamy szczególną uwagę na dzieci najmłodsze, osoby ze

specjalnymi potrzebami edukacyjnymi lub z niepełnosprawnością.

4. W przypadku rozbieżności pomiędzy Standardami a przepisami prawa stosujemy przepisy prawa, interpretując je

w sposób zgodny z Konstytucją RP i wiążącymi Rzeczpospolitą Polską umowami międzynarodowymi, m. in.

Konwencją o Prawach Dziecka przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada

1989 r.

B. Bezpieczeństwo. Prywatność i tajemnica.

Tajemnicą prawnie chronioną są w szczególności:

a) Tajemnica z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, obejmująca wszystko, o czym osoba wykonująca

czynności z tej ustawy (zwykle psycholog lub lekarz psychiatra) poweźmie wiedzę w związku z wykonywaniem

tych czynności (zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych), a w szczególności przyznanie się do

popełnienia czynu zabronionego przez osobę, wobec której wykonywane są czynności z ustawy. W

dokumentacji dotyczącej badań lub przebiegu leczenia osoby, wobec której podjęto czynności z ustawy o

ochronie zdrowia psychicznego nie utrwala się oświadczeń obejmujących przyznanie się do popełnienia czynu

zabronionego pod groźbą kary (art. 51). Osób zobowiązanych do zachowania tajemnicy z ustawy o ochronie

zdrowia psychicznego nie wolno przesłuchiwać jako świadków na okoliczność wypowiedzi osoby, wobec

której podjęto czynności wynikające z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, co do popełnienia przez nią

czynu zabronionego pod groźbą kary (art. 52 ust. 1).

b) Tajemnica z ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów, obejmująca

informacje związane z klientem uzyskane w związku z wykonywaniem zawodu. Nie obejmuje ona

sytuacji, gdy poważnie jest zagrożone zdrowie, życie klienta lub innych osób lub gdy obowiązek

przekazania informacji wynika z innej ustawy.

c) Tajemnica z ustawy o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta, dotycząca informacji związanych z

pacjentem uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego. Nie obejmuje ona sytuacji,

gdy: stanowią tak przepisy odrębnych ustaw; zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo

dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób; zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji

o pacjencie związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód

medyczny, uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń;

d) Tajemnica z ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, dotycząca informacji związanych z pacjentem

uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu. Nie obejmuje ona sytuacji, gdy: tak stanowią ustawy;

zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych

osób; zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji o pacjencie związanych z udzielaniem

świadczeń zdrowotnych innemu lekarzowi lub uprawnionym osobom uczestniczącym w udzielaniu tych

świadczeń;

e) Tajemnica mediatora, tajemnica sędziego polubownego, tajemnica obrończa, tajemnica adwokacka,

tajemnica radcy prawnego – regulowana przez przepisy lub zwyczaje dotyczące wykonywania tych

zawodów i funkcji.

Standardy Ochrony Małoletnich, wersja z 15.08.2024 – str. 3 z 4 –

C. Jak reagujemy?

1. […]

2. […]

3. Przez krzywdzenie dziecka (młodzieży) rozumiemy istotne i powtarzające się lub trwające, umyślne naruszanie

jego praw chronionych prawem cywilnym, rodzinnym lub karnym.

4. Obowiązek podjęcia czynności w przypadku uzasadnionego podejrzenia krzywdzenia dziecka każdy, kto je powziął

i nie jest związany tajemnicą ani innym obowiązkiem prawnym.

5. Prawo podjęcia czynności ma każdy, kto jest związany tajemnicą przedstawiającą niższą wartość niż dobro

chronione, jeżeli działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego dobru chronionemu

prawem, niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra

ratowanego (art. 26 kk). W przypadku sytuacji niejednoznacznych przed podjęciem czynności konsultujemy się z

inną osobą zawodowo zajmującą się pracą z dziećmi bez ujawniania danych pozwalających na ustalenie

tożsamości osób zaangażowanych w sytuację.

6. Zwracamy uwagę na celowość i proporcjonalność stosowanych środków. Prowadzimy działalność opiekuńczo-

wychowawczą, wspierającą i prozdrowotną, a nie śledczą. Drobne naruszenia prawa z reguły nie wymagają innych

działań, niż zwrócenie uwagi. Z kolei poważne zagrożenia z reguły mogą wymagać zaangażowania służb

państwowych.

7. Plan wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia opracowuje organizator działalności, który ujawnił

krzywdzenie; w tym celu może korzystać z pomocy poradni psychologiczno-pedagogicznej Strefa Pogodna lub

innej poradni.

D. [...]

E. Przygotowanie do stosowania Standardów

1. Osoby odpowiedzialne za przygotowanie organizatora lub personelu organizatora do stosowania Standardów

powinny mieć kompetencje zawodowe przydatne do pracy z małoletnimi, a w szczególności z zakresu: pedagogiki

lub pedagogiki specjalnej, psychologii, zawodu medycznego lub kompetencje kierownicze (komunikacyjne i

organizacyjne).

2. Organizator (współorganizator) działalności przygotowuje się do stosowania Standardów przez udział w ich

wspólnym wypracowaniu, dyskusję, wypracowanie stanowiska w kwestiach niejednoznacznych, przygotowanie i

wdrożenie procedur, szkolenie personelu lub inne czynności, dostosowane do sytuacji. Czynności te

dokumentowane są w formie notatki.

3. Personel organizatora (jeśli występuje) zostaje przygotowany do stosowania Standardów przez organizatora w

sposób określony przez organizatora, obejmujący co najmniej upewnienie się, że Standardy zostały przekazane,

właściwie zrozumiane oraz że są należycie wdrażane. Sposób dokumentowania tych czynności określa organizator

(współorganizator).

F. [...]

G. [...]

H. Sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń

zagrażających dobru małoletniego.

Incydenty lub zdarzenia zagrażające dobru małoletniego dokumentuje się lub przechowuje w formie papierowej

lub elektronicznej, z zachowaniem wymagań Ogólnego Rozporządzenia o Ochronie Danych (RODO).

Administratorami danych osobowych są poszczególni organizatorzy zajęć.

- - - - - - - - - -

Zatwierdzam:

D Y R E K T O R

PORADNI PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ

Strefa Pogodna®

mgr Radosław Jerzy Utnik, MBA

psycholog seksuolog, nauczyciel dyplomowany

Standardy Ochrony Małoletnich, wersja z 15.08.2024 – str. 4 z 4 –